เมื่อคณะรัฐประหารในประเทศไทยทําการยึดอํานาจสําเร็จ และมีการใช้อํานาจพิเศษออกคําสั่งหรือประกาศเพื่อบังคับใช้เป็นกฎหมาย ศาลฎีกามีแนวคําพิพากษาให้การยอมรับว่าคณะรัฐประหารมีฐานะเป็นองค์รัฏฐาธิปัตย์และคําสั่งหรือประกาศมีผลใช้บังคับเป็นกฎหมายประกาศและคําสั่งดังกล่าวที่มีการละเมิดสิทธิเด็ดขาดหรือสิทธิสัมพัทธ์ของประชาชนไม่อยู่ภายใต้การตรวจสอบขององค์กรศาลยุติธรรม แต่ศาลยุติธรรมสามารถนําแนวคิด Habeas Corpus ในระบบกฎหมายจารีตประเพณี (Common Law) ซึ่งให้อํานาจศาลในการตรวจสอบ การกระทําของเจ้าหน้าที่ที่คุมขังบุคคลอื่น โดยมีหมายเรียกให้นําบุคคลที่ถูกคุมขังมาศาลและไต่สวนเจ้าหน้าที่ว่ามีเหตุผลทางกฎหมายเพียงพอหรือไม่ในการคุมขังผู้ต้องหา หากไม่มีเหตุผลเพียงพอก็จะมีคําสั่งให้ปล่อยบุคคลนั้น และหากเจ้าหน้าที่ไม่ปฏิบัติตามศาลสามารถลงโทษ ฐานละเมิดอํานาจศาล แต่หากมีเหตุผลเพียงพอก็ให้คุมขังต่อไป โดยนําบทบัญญัติมาตรา ๙๐ แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ซึ่งมีหลักการลักษณะเดียวกันกับแนวคิดดังกล่าว มาใช้ในการคุ้มครองสิทธิของประชาชนจากการถูกคุมขังโดยมิชอบด้วยกฎหมายหรือปราศจาก เหตุผลพอสมควรของคณะรัฐประหารในช่วงขณะที่คณะรัฐประหารยังมีอํานาจในการปกครองประเทศ นอกจากนี้ ศาลยุติธรรมไทยยังสามารถนําพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปราม การทรมานและการกระทําให้บุคคลสูญหาย พ.ศ. ๒๕๖๕ ใช้ในการคุ้มครองสิทธิเด็ดขาด ของประชาชน หากถูกกระทําละเมิดในระหว่างที่คณะรัฐประหารยึดอํานาจและปกครองประเทศ แต่มีข้อสังเกตว่า การลงโทษคณะรัฐประหารตามพระราชบัญญัตินี้ต้องกระทําภายหลังจากคณะรัฐประหารพ้นจากอํานาจไปแล้ว และแม้คณะรัฐประหารจะมีการออกกฎหมายนิรโทษกรรมการกระทําความผิดฐานละเมิดสิทธิเด็ดดขาดตามลักษณะความผิดฐานทรมาน ฐานทําให้ บุคคลสูญหายโดยบังคับ และฐานกระทําทารุณโหดร้าย ย่ํายีศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ในรูป ของพระราชบัญญัติ หรือรัฐธรรมนูญฉบับชั่วคราวก็ตาม ก็ไม่สามารล้มล้างการกระทําความผิด ตามพระราชบัญญัติฉบับนี้ โดยศาลสามารถนําบทบัญญัติของพระราชบัญญัติหลักเกณฑ์ การจัดทําร่างกฎหมายและการประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมาย พ.ศ. ๒๕๖๒ วินิจฉัยให้กฎหมาย นิรโทษกรรมของคณะรัฐประหารไม่มีผลใช้บังคับ อันเป็นผลให้ศาลสามารถลงโทษ คณะรัฐประหารได้ การที่ศาลยุติธรรมจะทําการคุ้มครองสิทธิของประชาชนตามแนวคิดและกฎหมายที่กล่าวมาข้างต้นนั้น ผู้เขียนเห็นว่า ประธานศาลฎีกาควรออกคําแนะนําของประธานศาลฎีกา ให้มีแนวคิดและกฎหมายดังกล่าวมาใช้ในการพิจารณาพิพากษาหรือไต่สวนตามคําร้องต่าง ๆ อันจะทําให้สิทธิของประชาชนได้รับการคุ้มครองอย่างแท้จริง

After the chief armies, coup d’tat, completely became the government, the leader of the coup adopted special power to issue an order or proclamation to enforce the people. These orders are approved by the decisions of the Supreme Court that the coup is sovereignty and such orders are law. The orders and proclamations, violating the absolute rights or relative rights, are not revised by the Court, but the Court can adopt the concept of Habeas Corpus in Common law to protect such rights through article 90 of the criminal procedural code. They are similar to provide power to the court to consider the government commitment by granting the Habeas writ and take the detainee to the court for investigating the reason to detain or imprison the people. If the detention or imprisonment is not reasonable, the court may order to release the detainer or prisoner. The contempt of court will be punished when the authorities refuse or neglect to perform such order. Furthermore, the court also adopts the Prevention and Suppression of Torture and Enforced Disappearance Act 2022 to punish the coupby charging torture, forced disappearance, degrading and inhumanity according to provisions of the Act, if the coup committed such crimes. The court can adopt the Act on Legislative Drafting and Evaluation of 2019 to rule that the amnesty law is invalid, and can punish the coup. The President of the Supreme Court shall issue the suggestion of the President to encourage the Court to adopt the Act for investigating the case to protect human rights.