แม้การลงโทษให้ได้สัดส่วนกับความร้ายแรงของความผิดจะเป็นหลักกฎหมาย สิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ แต่ในทางปฏิบัติยังพบเห็นการลงโทษที่ไม่ได้สัดส่วนกับ ความร้ายแรงของความผิด โดยเฉพาะการลงโทษในคดียาเสพติดที่หลายประเทศรวมทั้ง ประเทศไทยกําหนดให้ศาลกําหนดโทษบนพื้นฐานของปริมาณยาเสพติดที่เกี่ยวข้องในคดีแต่เพียง อย่างเดียว ในช่วงหลายปีที่ผ่านมามีความพยายามที่จะแก้ไขกฎหมายยาเสพติดของไทยเพื่อ ให้การกําหนดโทษมีความได้สัดส่วนกับความร้ายแรงของความผิดมากขึ้น โดยไม่ได้พิจารณา จากปริมาณยาเสพติดแต่เพียงอย่างเดียว จนกระทั่งมีการประกาศใช้ประมวลกฎหมายยาเสพติดซึ่งจะมีผลใช้บังคับในวันที่ ๙ ธันวาคม ๒๕๖๔ นี้ โดยที่ความพยายามที่จัด โครงสร้างของการกําหนดโทษอาญาให้มีความได้สัดส่วนนั้นเกิดขึ้นมาก่อนในหลายประเทศ บทความนี้จึงได้นําเสนอแนวทางการกําหนดโทษคดียาเสพติดตามระบบกฎหมายของ รัฐบาลกลางสหรัฐอเมริกาและประเทศอังกฤษซึ่งได้จัดทําขึ้นบนพื้นฐานของหลักการ ลงโทษให้ได้สัดส่วน อันจะเป็นประโยชน์ในการใช้และตีความบทบัญญัติในประมวลกฎหมาย ยาเสพติดให้สอดคล้องกับหลักการลงโทษที่ได้สัดส่วนต่อไป

Proportionate Sentencing is part of international human rights standard, yet the principle is routinely violated in many countries. The obvious breach is found in drug cases where the laws in some countries, including that of Thailand, mandates courts to base their sentences mostly on the quantity of drugs involved. There has been an effort in the last few years to amend Thai narcotics law to be more in line with the principle of proportionality in sentencing, resulting in the promulgation of the Narcotics Code which has entered into force since the 9th of December 2021. As the US and England both have attempted to reform their sentencing system to be more proportionate through the mechanism of ùsentencing guidelinesû, this article demonstrates how sentencing guidelines in the US federal system and England are utilised in drug cases. This comparative approach may shed some lights on how to correctly interpret and apply the provisions of the Narcotics Code, in accordance to the spirit of the principle of proportionality in sentencing.