ปัจจุบันเงินดิจิทัลถูกอาชญากรใช้เป็นเครื่องมือในการเรียกรับผลประโยชน์จากเหยื่อ อาชญากรรมมากขึ้นเรื่อย ๆ ทั้งในรูปแบบของการเรียกให้เหยื่ออาชญากรรมโอนเงินดิจิทัล ให้โดยตรง และการฟอกเงินที่ได้จากการก่ออาชญากรรมผ่านเงินดิจิทัล ทั้งนี้ สาเหตุ ที่อาชญากรมักใช้เงินดิจิทัลเป็นเครื่องมือในการเรียกรับผลประโยชน์ก็เพราะลักษณะสําคัญ ของเงินดิจิทัลที่ไม่มีรูปร่างทางกายภาพ สามารถโอนถ่ายกันไปมาผ่านเครือข่ายบล็อกเชน (Blockchain) โดยไม่ต้องผ่านบุคคลที่สาม และไม่จําเป็นต้องเปิดเผยตัวตนของผู้โอนและ ผู้รับโอน อาชญากรจึงสามารถอําพรางตัวตนขณะทําธุรกรรมเกี่ยวกับเงินดิจิทัลได้ ลักษณะ ดังกล่าวสร้างความยากลําบากให้แก่เจ้าพนักงานผู้บังคับใช้กฎหมายอย่างมาก เพราะไม่สามารถ บังคับใช้มาตรการตรวจยึดทรัพย์ของกลางตามที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา ความอาญา ซึ่งบัญญัติขึ้นมาเพื่อใช้บังคับกับการตรวจยึดทรัพย์ของกลางที่มีรูปร่างเท่านั้น ปัญหาดังกล่าวสร้างความกังวลและความยากลําบากให้แก่เจ้าพนักงานผู้บังคับใช้กฎหมาย ทั่วโลก เป็นเหตุให้ United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) йon Basic Manual on the Detection and Investigation of the Laundering of Crime Proceeds Using Virtual Currencies ซึ่งเป็นคู่มือต้นแบบในการสืบสวน สอบสวนคดีที่อาชญากรใช้เงินดิจิทัลเป็นส่วนหนึ่งของการกระทําความผิด บทความนี้ มุ่งศึกษาแนวทางการตรวจยึดเงินดิจิทัลในคดีอาญาตามแนวทางของ UNODC เพื่อประโยชน์ ในการบังคับใช้กฎหมายในประเทศไทยต่อไป

At present, digital currency has been increasingly exploited as a means to gain a benefit from victims of crime by criminals, both in the form of requesting victims to transfer their digital currency directly and the money laundering through digital currency. The criminals often use digital currency as a leverage due to its intangibility and transferability via Blockchain without a third party. This way, the identity of transferor and transferee may remain undisclosed. Criminals can conceal their identities while conducting transactions of digital currency. Such nature creates great difficulties for law enforcement officials because they are unable to enforce the measures on examining and confiscating exhibits as provided in the Criminal Procedure Code, the application of which is restricted to physical exhibits. The problem has raised concerns and difficulties for law enforcement officials around the world. This causes the United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) to produce the Basic Manual on the Detection and Investigation of the Laundering of Crime Proceeds Using Virtual Currencies, a prototype manual of investigating cases in which criminals use digital currency as a part of offense. This article aims to study the examination and confiscation of digital currency in criminal cases in response to the UNODC guidelines for the benefit of law enforcement in Thailand.